គោលនយោបាយជាតិស្តីពីភាសាខ្មែរ
ជនជាតិខ្មែរ គឺជាក្រុមមនុស្សមួយក្រុមក្នុងចំណោមពួកមនុស្សដំបូងៗបង្អស់ដែលរស់នៅ លើទឹកដីដ៏ធំធេងនៃតំបន់អាស៊ីអាគេ្នយ៍។ ភស្តុតាងខាងបុរាណវត្ថុវិទ្យាបង្ហាញថា នៅលើទឹកដីកម្ពុជាមានមនុស្សរស់នៅចាប់តាំងពីសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រមក ដូចជា លលាដ៏ក្បាល និងឆ្អឹងមនុស្សដែលបានរកឃើញនៅស្ថានីយសំរោងសែន ស្រុកកំពង់លែង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ចុះកាលបរិច្ឆេទ ១៥០០ ឆ្នាំមុនគ.ស។ អាណាចក្រហ្វូណនមានអាយុកាល ពិសតវត្សរ៍ទី១ ដល់ទី៦ នៃគ.ស បន្ទាប់មកអាណាចក្រចេនឡាបានចាប់ផ្តើមពីសតវត្សរ៍ទី៦ ដល់ទី៦នៃគ.ស ហើយបានក្លាយជាអាណាចក្រអង្គរដែលលាតសន្ធឹងដ៏ធំធេងក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី៩ដល់ទី១៥នៃគ.ស។ អាណាចក្រនេះបានបន្សល់ទុកនូវប្រាសាទរាប់ពាន់ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងប្រាសាទអង្គរវត្តដ៏ល្បីល្បាញផង ដែរ។ កិត្យានុភាពរបស់អាណាចក្រអង្គរបានធ្លាក់ចុះចាប់ពីឆ្នាំ១៤៣១មក ហើយចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ១៨៦៣ដល់ឆ្នាំ១៩៥៣ ប្រទេសកម្ពុជាបានស្ថិតនៅក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំង។
បច្ចុប្បន្នកាលនេះ ជនជាតិខ្មែរគឺជាក្រុមជនជាតិមានចំនួនច្រើនប្រមាណជា ៩០% នៃចំនូនប្រជាជនសរុបនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ជនជាតិខ្មែរមានវប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី និងភាសារបស់ខ្លួនជាយូរយារណាស់មកហើយ។ ភាគច្រើននៃជនជាតិខ្មែរជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា។
ភាសាខ្មែរដែលជាភាសាមរតកនៃភាសាបុរាណ គឺជាភាសាមួយក្នុងចំណោមភាសាជាង ១៤៤នៃសាខាភាសាមនខ្មែរក្នុងភាសាអូស្ត្រូអាស៊ី។ ភាសាខ្មែរបុរាណនៅតែមានសារៈសំខាន់ដោយហេតុថាភាសាមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដូចជាភាសា ថៃ ភាសាឡាវ ភាសាកួយ ភាសាព្នង ភាសាស្នៀង និងភាសាជនជាតិដើមភាគតិចដទៃទៀត សុទ្ធតែទទួលឥទ្ធិពលពីភាសាខ្មែរ។ ចំណែកឯកភាសាខ្មែរផ្ទាល់ក៏បានវិវត្តក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏យូរលង់របស់ខ្លួននិងបានទទួលឥទ្ធិពលពីភាសា និងវប្បធម៌ឥណ្ឌាខាងត្បួង ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានការខ្ចីពាក្យពីភាសាសំស្ត្រឹត និងភាសាបាលីមកប្រើក្នុងភាសាខ្មែរ ដែលភាគច្រើនក្នុងវិស័យទស្សនវិជ្ជា សាសនា ច្បាប់ រដ្ឋបាល អប់រំ ផ្នែកបច្ចេកទេសនានាជាដើម។ ដោយហេតុថាប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំងជិតមួយសតវត្សរ៍ ភាសាខ្មែរក៏បានទទួលឥទ្ធិពលពីភាសាបារាំង ហើយភាសាសនេះត្រូវបានប្រើជាភាសាសំខាន់មួយ។ ភាសាបារាំងបានចាំផ្តើមថមថយឥទ្ធិពលចាប់ពីពាក់កណ្តាលទី២ នៃសតវត្សរ៍ទី២០ ក្រោយប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យ។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានអនុវត្តនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងដោយសារមានឥទ្ធិពលនៃសាកលភាវូបនីយកម្ម ភាសាអង់គ្លេសបានក្លាយជាភាសាសំខាន់មួយ។
ទន្ទឹមនឹងការវិវត្តនេះ អក្សរខ្មែរក៏មានប្រវត្តដ៏យូរលង់របស់ខ្លួនផងដែរ។ សិលាចារិករាប់រយផ្ទាំងដែលមានចុះកាលបរិច្ឆេទពីសតវត្សរ៍ទី៧ ដល់ទី១៥ នៃគ.ស ដែលត្រូវបានគេរកឃើញរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅភាគខាងត្បួងនសប្រទេសវៀតណាម នៅប្រទេសថៃ និងនៅប្រទេសឡាវ ជាអំណះអំណាងអំពីអត្ថិភាព និងកិត្យានុភាពនៃភាសាខ្មែរបុរាណ។ សិលាចារិកនៅអង្គរបុរីចុះកាលបរិច្ឆេទ ៦១១ នៃគ.ស ត្រូវបានចាត់ទុកជាសិលាចារឹកជាភាសាខ្មែរដំបូងដែលបានខ្ចីអក្សរព្រហ្មីនៃឥណ្ឌាភាគខាងត្បូង។ អក្សរខ្មែរបុរាណនេះមានការវិវត្តន៍ធំៗចំនួន ១០ លើកគិតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដែលមានរូបរាងពីរសណ្ឋានគឺអក្សរមូល និងអក្សរជ្រៀង។
ក្នុងបច្ចុប្បន្ននេះ ការប្រើភាសាខ្មែរដូចជាសំណេរ ការបន្លឺសូរភាសា ក្បួនវេយ្យាករណ៍ខ្មែរ ជាដើមនៅពុំទាន់មានលក្ខណៈស្តង់ដារគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ ថ្វីត្បិតតែយើងបានយកវចនានុក្រមខ្មែរបោះពុម្ពគ្រាទី៥ ដោយវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យឆ្នាំ១៩៦៧-១៩៦៨ ជាគោលក៏ដោយ។ ជាងនេះទៅទៀតអស់រយៈពេលជាងកន្លះសតវត្សរ៍មកហើ់យ វចនានុក្រមនេះក៏នៅមិនទាន់ត្រូវបានធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្មឲ្យស្របទៅនឹងសេចក្តីត្រូវការក្នុងការប្រើភាសាខ្មែរនៅឡើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការប្រើភាសាខ្មែរតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមាន ទូរទស្សន៍ វិទ្យុ បណ្តាញសង្គមនានា បណ្តាញសារព័ត៌មាន ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ល។ និងលើរូបសញ្ញា ឈ្មោះស្ថាប័ន ឈ្មោះប្រទេស ឈ្មោះទីកន្លែង នៅមានកំហុសឆ្គង និងមិនទាន់ឯកភាពគ្នា។
ទោះជាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដូចនេះក៏ដោយ ក៏តម្រូវការភាសាខ្មែរនៅតែមានការកើនឡើងខ្ពស់ដែរ ជាពិសេសក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ បរិស្ថាន បច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៏មាន។ល។ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការរីកចម្រើនយ៉ាងលឿននៃវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច។
ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ភាសាខ្មែរ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាកំណត់ថា ភាសា និងអក្សរដែលប្រើជាផ្លូវការគឺភាសា និងអក្សរខ្មែរ ហើយរដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចការពារ និងពង្រីកភាសាខ្មែរឲ្យសមស្របនឹងសេចក្តីត្រូវការ។
សូមចុចលីងខាងក្រោមដើមចូលទៅអានឯកសារ ៖
https://drive.google.com/file/d/1uAuR1eV7NyyWenXX3WtQRhVzqmZqHxjd/view